BABADAĞ FAYININ GENEL ÖZELLİKLERİ

Yrd.Doç.Dr. Mete HANÇER

Güneybatı Anadolu’da KB-GD gidişli Denizli grabeninin KD kanadını oluşturan fay Pamukkale Faylarıdır. Grabenin GB kanadını oluşturan fay ise Babadağ fayıdır. Babadağ fayı genel olarak  N70⁰-80⁰W doğrultulu, kısmen sağ yönlü oblik atımların da gözlendiği eğim atımlı normal faydır. Fay düzleminin eğim açısı 35⁰-60⁰ arasında değişir. Fayın KD da kalan bloğu düşmüş GB bloğu ise yükselmiştir. Fayın taban bloğunda genelde Paleozoyik yaşlı metamorfik şistler ve mermerler bulunur. Tavan bloğunda ise Neojen yaşlı marn ve çakıltaşı birimleri ile Pliyo-Kuvaterner yaşlı çakıltaşı ve Kuvaterner yaşlı Alüvyon yer alır.

Babadağ fayı birkaç fay düzleminden oluşmuş bir fay zonu şeklindedir. Toplam uzunluğu 55 km. olan fay,  doğuda Bağbaşı civarından başlar, Denizli’nin güneyinden geçer ve batıya doğru Başkarcı, Göveçlik, Altındere, Mollaahmetler, Kelleci ve Yeniköy hattı boyunca Babadağ’a kadar uzanır. Babadağ’ın batısında Kıranyer ve Hisarköy dolaylarına kadar uzanır.

Yeniköy güneydoğusundaki fay aynasında da fayın konumu K75⁰B/60⁰KD (15⁰/60⁰) olarak bulunmuştur. Buradaki slikinsaydların konumu da K35⁰D/55⁰KD ‘dur. (35⁰/55⁰). Babadağ fayının tavan bloğundaki Neojen yaşlı birimlerde fayın doğrultusuna paralel gelişen bir antiklinal mevcuttur. Hisarköy-Kelleci arasındaki gözlenen antiklinal ekseni yaklaşık K70⁰-80⁰B gidişlidir. Fayın önünde gelişen bu kıvrım bir roll-over kıvrımdır. Antiklinal ekseninin GB kanadında Neojen yaşlı birimlerin tabaka eğimleri Babadağ fayına doğrudur. Ayrıca Neojen yaşlı birimler içerisinde Babadağ fayına paralel gelişen sintetik ve antitetik birçok normal fay mevcuttur ve bunların fay düzlemi eğimleri grabenin ortasına doğru gidildikçe artar.  

1900 yılı öncesi tarihsel dönemde Babadağ fayı üzerinde yıkıcı etkisi olan depreme ait herhangi bir kayıt bulunmamaktadır. 1900-2006 yılları arasında ise magnitudu 5.5 den büyük deprem yoktur. Babadağ fayı üzerinde en büyük deprem 1961 yılında magnitudu 5.4 ve 1976 yılında ise magnitudu 5.3 olan depremler bulunur.

Denizli Grabeninin depremsellik riski yüksektir. Babadağ fayı grabenin kenar fayı olduğuna göre bu fay ve ona paralel gelişen havza içindeki fayların sismotektonik yönden deprem üretme riski ayrıntılı incelenmelidir.