İlk basımı 1989 yapılan uygulamalı jeoteknik bilgiler kitabının 5. basımı yayımlanmıştır.Kütüphanemizde kullanıcı hizmetine sunulmuştur.

Bölüm 1

JEOLOJİ, MÜHENDİSLİK, JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ VE JEOTEKNİK KAVRAMLARI Bölüm 2

MÜHENDİSLİK UYGULAMALARINDA KAVA MALZEMESİNİ VE KAVA KÜTLELERİNİ

TANIMLAMA ÖLÇÜTLERİ VE İLGİLİ PARAMETRELER

RENK

TANE BOYU 9

DOKU VE YAPI 9

SÜREKSİZLİKLER ...10

Süreksizlik Türleri 10

Süreksizliğin durumu

Süreksizlik Aralığı ve Eklem Sıklığı 11

Süreksizlik Yüzeylerinin Açıklığı 14

Dolgu Malzemesi 16

Pürüzlülük ve Dalgalılık 17

Süreksizlik Yönelimi 19

Süreksizliklerin Devamlılığı 20

Süreksizlik Takımı Sayısı 21

Su Sızıntıları 21

Blok Boyutu 22

BOZUNMANIN DERECESİ 25

İKİNCİL LİTOLOJİK ÖZELLİKLER 26

KAYA ADI 26

KAYA MALZEMESİNİN DAYANIMI 26

KAYA KÜTLESİNİN GEÇİRGENLİĞİNİN TAHMİNİ 26

ÖZEL MÜHENDİSLİK KARAKTERLERİNİ BELİRTEN DİĞER TERİMLER 26

ÖRNEKLER 27

HAT ETÜDÜ 30

Bölüm 3

MÜHENDİSLİK UYGULAMALARINDA ZEMİNLERİ TANIMLAMA ÖLÇÜTLERİ 31

RENK

ZEMİNLERİN YERİNDEKİ DAYANIMI VE YAPISI

Dayanım 32

Yapı 32

BOZUNMANIN DERECESİ 32

İKİNCİL LİTOLOJİK ÖZELLİKLER VE EK TANIMLAYICI TERİMLER 32

KÜTLE GEÇİRGENLİĞİNİN TANIMLANMASI 34

ZEMİNLERİN ARAZİDE TANIMLANMASI İÇİN KULLANILAN ÖLÇÜTLER 35

Bölüm 4

JEOTEKNİK AMAÇLI SONDAJLAR VE VERİ TOPLAMA 38

JEOTEKNİK LOGLAMA 38

JEOTEKNİK LOGLAMADA SÜREKSİZLİK ÖZELLİKLERİNİN ÖLÇÜLMESİ VE
TANIMLANMASI 41

JEOTEKNİK LOGLARIN SUNUMU 43

KAROTLARIN MUHAFAZASI 47

KAROT FOTOĞRAFLARININ ÇEKİLMESİ 48

Bölüm 5

SÜREKSİZLİKLERİN YÖNELİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 50

STEREOGRAFİK İZDÜŞÜM TEKNİĞİ 50

Bir Düzlemin Gösterilmesi 50

Bir Düzlemin Kutup Noktasının Gösterilmesi 50

Süreksizlik Yöneliminin Stereonete İşlenmesi 50

Stereonetlerin Kullanılması 53

Ekvatoral eş - alan stereoneti 53

Kutupsal eş-alan stereoneti 54

Kesişen iki süreksizliğin kesişme hattının tayini 54

KONTUR DİYAGRAMLARI 55

KAROT YÖNLENDİRME TEKNİĞİ 57

Karot Yönlendirme İşleminde Kullanılan Parametreler 57

Jeolojik Kılavuz Yöntemi 57

Karot Yönlendirme Cihazı 60

Cihazın kuyuya indirilmesi ve kullanımı 61

Yönlendirme işlemi 62

Bölüm 6

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ HARİTALARI 64

GİRİŞ 64

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ HARİTALARININ TANIMI VE İÇERİĞİ 64

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ HARİTA ALIMININ PLANLANMASI 70

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ HARİTALAMA YÖNTEMLERİ 70

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ HARİTA ALIMINDA KAYALARI SINIFLANDIRMA VE
TANIMLAMA İLKELERİ 71

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ HARİTALARI İÇİN KAYA VE ZEMİNLERİN
MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖRNEK ALIMI 74

HİDROJEOLOJİK KOŞULLARIN HARİTALANMASI 76

JEODİNAMİK SÜREÇLERİN SONUÇLARININ HARİTALANMASI VE
DEĞERLENDİRİLMESİ 76

JEOMORFOLOJİK KOŞULLAR 78

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ HARİTA ALIMINDA YARARLANILAN TEKNİKLER...80

Fotojeoloji 80

Jeofizik yöntemler 80

Rezistivite ölçümleri 81

Sismik ölçümler 81

Sondaj Tekniği 81

Arazi Deneyleri 81

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ AMAÇLI ZONLAMA ÇALIŞMASININ

GENEL İLKELERİ 81

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ KESİTLERİ 82

DOKÜMANTASYON HARİTALARI 82

BELİRTEÇ VE AÇIKLAMALAR 82

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ HARİTALARININ
HAZIRLANMASINDA KULLANIMI 85

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ HARİTALARI VE PLANLARI İÇİN SİMGELER 90

Bölüm 7

HAVALAR İÇİN BAZI PRATİK İNDEKS DENEYLER 112

SCHMIDT ÇEKİCİ DENEYİ 112

Kayalarda Schmidt Geri Sıçrama Değeri ve Tek Eksenli Sıkışma

Dayanımı ilişkisi 112

7Schmidt Geri Sıçrama Değerinin Barton Yenilme Ölçütünde Kullanılması 114

NOKTA YÜKÜ DAYANIM İNDEKSİ 118

DİSK MAKASLAMA DAYANIM İNDEKSİ 119

İĞNE BATMA (PENETRASYON) DENEYİ 123

Bölüm 8

KAVA MALZEMESİ VE KAVA KÜTLELERİ İÇİN MÜHENDİSLİK SINIFLAMALARI

KAYA MALZEMESİ VE KAYA KÜTLESİ KAVRAMLARI 125

KAYA MALZEMESİ SINIFLAMA SİSTEMLERİ 127

Deere ve Miller (1966) Sınıflaması 128

Birleştirilmiş Mühendislik Sınıflaması 128

KAYA KÜTLESİ SINIFLAMA SİSTEMLERİ 129

Kaya Yükü Sınıflama Sistemi (Terzaghi Sınıflaması) 130

Kaya Kalite Göstergesi (RQD) Sınıflaması 135

RMR (Rock Mass Rating) Kaya Kütlesi Sınıflama Sistemi 137

Q Sistemi 148

Tünel Kazıları İçin Yeni Avusturya Kaya Sınıflama Sistemi 156

Bölüm 9

ZEMİNLER İÇİN MÜHENDİSLİK SINIFLAMALARI, İNDEKS ÖZELLİKLER VE

GEÇİRGENLİK 157

ZEMİNLER İÇİN MÜHENDİSLİK SINIFLAMASI SİSTEMLERİ 157

Tane Boyuna Göre Zemin Sınıflama Sistemi 157

Birleştirilmiş Zemin Sınıflama Sistemi 157

İNCE TANELİ ZEMİNLERİN İNDEKS ÖZELLİKLERİ VE BUNLARA İLİŞKİN SINIFLANDIRMA SİSTEMLERİ 159

İndeks Özellikler 159

İnce Taneli Zeminlerin Kıvamlılık indeksine Göre Sınıflandırılması 159

İnce Taneli Zeminlerin Plastisite İndeksine Göre Sınıflandırılması 159

BURMISTER (1951) sınıflaması 159

LEONARDS (1962) sınıflaması 159

Killerde Duyarlılık (Hassaslık) Sınıflaması 160

Killerin Aktivitesi 160

Aktivite sınıflaması 160

Aktivite abağı 160

Kohezyonlu Zeminlerin Şişme Potansiyeli 161

Yüksek plastisiteli zeminlerde indeks özellikler ve olası hacim

değişimleri 161

Şişme potansiyelini sınıflama grafiği 161

ZEMİNLERDE HACIM-AĞIRLIK İLİŞKİLERİ ‘. 162

Zeminlerde Geçirgenliğin Derecesi ve Tayin Yöntemleri 163

Zeminlerde Yeraltısuyunun ve Sızıntıların Denetimi İçin Uygulanabilecek
Yöntemler 164

Geçirgenlik Katsayısı Dönüştürme Abağı 165

Killerin Şişme Basıncı ve Şişme Yüzdelerinin Tahmini için Bazı Pratik Yaklaşımlar 166

Bölüm 10

KAYALARIN ELASTİK SABİTLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER 171

Bölüm 11

JEOTEKNİK AMAÇLI ÖRNEK ALIMI

ÖRSELENMEMİŞ ÖRNEK ALMA TEKNİKLERİ 172

Blok Örnek Alımı 173

Açık Tüplerle Örnek Alımı 174

Kalın çeperli tüpler 174

İnce çeperli tüp (Shelby tüpü) 176

ÖRNEK KALİTESİ VE MİKTARI, ÖRNEKLEME YÖNTEMİNİN SEÇİMİ 178

ÖRNEK TANIM KARTI 179

Bölüm 12

KAVA VE ZEMİNLERİN JEOMEKANİK ÖZELLİKLERİ. LABORATUUARDA VE ARAZİDE

UYGULANAN DENEYLER 180

KAYA VE ZEMİNLERİN JEOMEKANİK ÖZELLİKLERİ 180

LABORATUVAR DENEYLERİ 181

Kaya Malzemelerinde Uygulanan Laboratuvar Deneyleri 181

Zeminlerde Uygulanan Laboratuvar Deneyleri 182

ARAZİ DENEYLERİ 183

Kayalar İçin Arazi Deneyleri 184

Zeminler İçin Arazi Deneyleri 186

Standart Penetrasyon Deneyi 188

Deneyin amacı 188

Deneyde kullanılan gereçler 188

Deneyin yapılışı 192

Deney raporu 195

SPT sonuçlarını etkileyen faktörler ve gerekli düzeltmeler 197

SPT‘nin kullanım alanları 201

Kanatlı Kesici Deneyi 20

Kanatlı kesici deney gereçleri 203

Deneyin yapılışı 206

Hesaplamalar ve sonuçların sunulması 206

Kanatlı kesici deneyinin sınırlamaları 207

Plaka Yükleme Deneyi 208

Deneyin Amacı 208

Plaka yükleme deneyinin gereçleri 208

Plaka yükleme deneyinin yapılışı 210

Plaka yükleme deneyinin sınırlamaları 214

Konik Penetrasyon Deneyi 215

Deneyin amacı 215

Deneyde kullanılan gereçler 215

Deneyin Yapılışı 219

CPT sonuçlarının değerlendirilmesi 222

CPT-SPT korelasyonları 227

CPT‘nin avantajları ve dezavantajları 230

Bölüm 13

ŞEVLERİN DUYARLILIĞI 231

GİRİŞ 231

Şev Türleri 231

Şev Duraylılığı Analizlerinin Amacı 236

Şev Duraysızlıklarının Başlıca Göstergeleri.... 237

Şev Duraysızlığı Terminolojisi 238

ŞEV DURAYSIZLIĞI TÜRLERİ 239

KİNEMATİK ANALİZ YÖNTEMİ 250

Düzlemsel Kaymanın Kinematik Analizi 252

Kama Türü Kaymanın Kinematik Analizi 253

Devrilme Türü Duraysızlığın Kinematik Analizi 255

DÜZLEMSEL VE DAİRESEL KAYMALAR İÇİN PRATİK ANALİZ
YÖNTEMLERİ 257

Grafik Yöntemler 257

Düzlemsel kayma 257

Dairesel kayma 259

Dairesel kayma abakları : 261

Limit Denge Analiz Yöntemleri 267

Düzlemsel kayma : 267

Duraylılık koşulları ve dairesel kayma 269

Toplam gerilme analizi (Q_u= 0° analizi) - Kısa süreli duraylılık 272

İsveç dilim yöntemi 272

Bishop yöntemi 273

DAİRESEL OLMAYAN KAYMA YÜZEYLERİ İÇİN DURAYLILIK ANALİZ
YÖNTEMİ 276

DAİRESEL KAYMADA KRİTİK DAİRENİN MERKEZİNİN VE GERİLME
ÇATLAĞININ KONUMUNUN TAYİNİ İÇİN PRATİK YÖNTEMLER 281

Fellenius Yöntemi 281

Jumikis Yöntemi 282

Hoek ve Bray‘in Yöntemi 282

Bölüm 14

YAPI TEMELLERİ VE SIĞ TEMELLERİN TAŞIMA GÜCÜ İÇİN PRATİK BİLGİLER 286

TEMEL KAVRAMI VE TEMEL TİPLERİ 286

YAPI TEMELLERİ İÇİN YAPILAN ZEMİN ARAŞTIRMALARININ AMACI VE
KAPSAMI 289

TİPİK TEMEL DURAYSIZLIKLARI VE TEMELLERE AKTARILAN YÜKLER 291

Temellerde Karşılaşılan Duraysızlık Türleri 291

Temellerde Oturma 292

Temellere Aktarılan Yükler 293

GÜVENLİK KATSAYISI 293

KAYALARDA İNŞA EDİLEN TEMELLER İÇİN DEĞERLENDİRMELER 294

ZEMİNLERDE İNŞA EDİLEN SIĞ TEMELLERİN TAŞIMA GÜCÜ İÇİN
DEĞERLENDİRMELER 299

Kohezyonsuz Zeminler 299

Kohezyonlu Zeminler 303

İzin verilebilir taşıma gücü grafikleri 303

Nihai taşıma gücü yaklaşımı 305

Terzaghi‘nin genel taşıma gücü eşitlikleri 306

Bölüm 15

DEPREM JEOTEKNİK MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARIYLA İLGİLİ BAZI KONULAR

GİRİŞ 308

DEPREM BÜYÜKLÜĞÜ VE TASARIM DEPREMİNİN

BÜYÜKLÜĞÜNÜN TAHMİNİ 309

Deprem Büyüklüğü ve Türleri 309

Deprem Büyüklükleri Arasında Dönüştürme Grafikleri ve Eşitlikleri 310

Tasarım Depreminin Büyüklüğünün Tahmini 312

DEPREM ŞİDDETİ 313

ZEMİN BÜYÜTMESİ 315

İVME KAVRAMI VE İVME AZALIM İLİŞKİLERİ 318

İvme Kavramı 318

İvme Azalım İlişkileri 318

SIVILAŞMA 325

Giriş 325

Zemin Sıvılaşması ve Oluşum Mekanizması 325

Sıvılaşmayı Etkileyen Faktörler (Sıvılaşma Ölçütleri) 328

Jeolojik koşullar 328

Zemin özellikleri 331

Depremin büyüklüğü ve süresi 334

Sıvılaşmanın Neden Olduğu Zemin Duraysızlıkları 336

Zeminin taşıma gücünü yitirmesi 336

Oturma 338

Zemin salınımı 338

Yanal yayılma 339

Akma türü kayma (Akma sıvılaşması) 340

Sıvılaşma Potansiyelinin Değerlendirilmesi 342

Değerlendirme yöntemlerinin tanıtımı 342

Youdvd. (2001)‘nin SPT verisini esas alan yöntemi 350

Robertson ve Wride (1998)‘ın CPT verisini esas alan yöntemi 356

Andrus ve Stokoe (1997, 2000)‘nin V_s‘i esas alan yöntemi 358

Kohezyonlu zeminlerin sıvılaşma potansiyeli 359

Sıvılaşma Etkilerinin Değerlendirilmesi 362

Sıvılaşma potansiyeli indeksi 362

Sıvılaşma şiddeti indeksi 364

Yüzeyde sıvılaşmadan kaynaklanan zemin hasarlarının tahminiyle ilgili
yöntemler 365

Yanal Yayılma Hareketinin Tahmini İçin Görgül İlişkiler 368

Hamadavd. (1986)‘nin yöntemi 368

MLR yöntemi 369

Bardet vd. (1999)‘nin yöntemi , 372

Sıvılaşmayla ilgili Arazi Çalışmalarında Dikkat Edilecek Başlıca Hususlar374

Sıvılaşmadan Kaynaklanabilecek Hasarların Azaltılması 375

Sıvılaşmaya duyarlı zeminlerde yapı inşasından kaçınılması 375

Sıvılaşma koşullarına uygun temel tipi seçimi 376

Zemin iyileştirmesi 377

Bölüm 16

JEOTEKNİK AMAÇLI SONDAJLARIN PLANLANMASINA İLİŞKİN PRATİK BİLGİLER 384

GİRİŞ 384

SONDAJLARIN DİZİLİMİ, SIKLIĞI VE DERİNLİĞİ 384

Temeller 385

Münferit (tekil) temeller veya küçük sığ temelli yapılar 385

Büyük yapılar 386

Otoyol Projeleri 387

Dolgular-Toprak Setleri 388

İstinat Yapıları 388

Boru Hatları 389

Rezervuarlar 389

Tüneller 389

Barajlar 390

SONDAJLARIN DENETİMİ 390

Bölüm 17

JEOTEKNİK ARAŞTIRMALAR İÇİN SÖZLEŞME HAZIRLAMA VE

RAPOR YAZIMI İLKELERİ 392

JEOTEKNİK ARAŞTIRMALAR İÇİN TEKNİK ŞARTNAME HAZIRLAMA
İLKELERİ 392

JEOTEKNİK ARAŞTIRMA RAPORUNUN ANA HATLARI 396

Bölüm 18

JEOLOJİK - JEOTEKNİK ARAŞTIRMALARA İLİŞKİN GENEL HUSUSLAR 397

BÖLGESEL JEOLOJİK-JEOTEKNİK ARAŞTIRMALAR 397

YEREL JEOLOJİK-JEOTEKNİK ARAŞTIRMALAR (ZEMİN
ARAŞTIRMALARI)

Bölüm 19

MÜHENDİSLİK UYGULAMALARIYLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 402

Bölüm 20

TERİMLER İNDEKSİ 409

KAYNAKLAR 430

SİMGELER DİZİNİ