1. TRABZON KENT SEMPOZYUMU BASIN AÇIKLAMASI

Trabzon için, ilki 08-10 Eylül 2011 tarihleri arasında düzenlenen Trabzon Kent Sempozyumunun, ikincisi 12 yıl sonra, Cumhuriyetimizin yüzüncü yılında, 7-8-9 Kasım 2023 tarihinde Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Osman Turan Kültür ve Kongre Merkezinde tek salonda 11 oturum, 2 panel ve 1 söyleşi olarak gerçekleştirilmiştir.  

Oturumlarda 53 uzman Trabzon ile ilgili tespit, çalışma, proje, fikir ve önerilerini katılımcılarla paylaşmışlardır.  Sempozyumda Prof. Dr. Ruşen Keleş, Prof. Dr. Kudret Emiroğlu, Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Dr. Muharrem Usta, Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe, Trabzonspor Başkan Yardımcısı Zeyyat Kafkas, Spor Sunucusu Erdoğan Arıkan gibi ulusal medyanın ilgisini çeken katılımcıların da yer aldığı oturumlara yer verilmiştir. Sempozyuma Türkiye’nin farklı bölgelerinden akademisyenler, kamu kurum ve kuruluşları yöneticileri ve personelleri, Trabzon sanatçıları, meslek odası temsilcileri ve sivil toplum örgüt temsilcileri ile Trabzon’a ve Trabzon’un sorunlarına ilgi duyan öğrenci ve vatandaşların da içinde bulunduğu 750’nin üzerinde kişi katılmıştır.

 3 gün süren sempozyumun ilk gününde gerçekleştirilen panelde 1984-1991 yılları arasında Trabzon Belediyesinde önemli işlere imza atmış Belediye Başkanlarından Orhan Karakullukçu beyefendi TMMOB Trabzon İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Prof. Dr. Ebru Çolak’ın sorularını yanıtlamış ve Trabzon`un geçmişini, günümüz şartlarını ve stratejik hedeflerini değerlendirmişlerdir.

 Sempozyumun devamındaki panel ve oturumlar başarılı bir şekilde gerçekleşmiş ve oturumlar sonucunda Trabzon İnşaat Mühendisleri Odası eski başkanı, aynı zamanda önceki dönemler İKK Sekreteri ve halen Ortahisar Belediyesi Meclis üyeliği yapan Sayın Mustafa Yaylalı tarafından 2011 yılında düzenlenen 1. Trabzon Kent Sempozyumunun sonuç bildirgesinin bugün özelinde bir değerlendirmesi ve kazanımları ele alınmıştır.

 Sempozyumun sonunda Trabzon Kent Sempozyumu Yürütme Kurulu tarafından sempozyum sonuç bildirgesi okunarak sempozyum tamamlanmıştır.

 Sempozyum süresince yerel yönetim, afet, ulaşım, turizm, kadın, kent sosyolojisi, eğitim, tarihi kentin kentleşme olgusu, kültür, sanat, tarih, su kaynaklarının kullanımı, akıllı şehirler, enerji, ticaret, sanayi ve yatırımlar konu başlıkları özelinde Trabzon ele alınmış ve Trabzon’un geleceğine dair fikirlerin tartışılması, kente vizyon oluşturulacak stratejilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Sempozyumda sunulan bildiriler ve sorulan sorular ile cevapları yürütme kurulu tarafından videoların izlenmesi, sunuların irdelenmesi, soru cevap ve önerilere yer verilmesi sonrasında kitap haline getirilerek kamuoyuyla paylaşılacaktır. Ancak bugün burada sempozyum sonuç bildirgesi ve kazanımlarının genel bir değerlendirmesini hep birlikte ele alacağız.

 Turizm başlığında;

Trabzon’un sahip olduğu 4000 yıllık tarihi kültürel mirası ve stratejik konumu nedeniyle turizm açısından avantajlı olduğu, ancak bu potansiyelinin doğru yönetilemediği; turizm potansiyelinin artırılması ve turizmin 12 aya yaygınlaştırılması için bilimsel çalışmalarla envanterlerin çıkarılması ve destinasyonların geliştirilmesi; dünyada da geçerli olan turizm destinasyon yönetim modeli olan “Turizm Konseyi” Modelinin acilen, tekrar hayata geçirilmesi gerektiği; mevcut Ortadoğu pazarının canlı seyretmesine güvenilmemeli, pazarın kapanması ihtimaline karşılık, alternatiflerin geliştirilmesi ve farklı ülkeler için tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması; üst gelir ve kültür guruplarının bölgemizi tercih etmesini sağlayacak, katma değeri yüksek, sağlık turizmi, kongre turizmi, eko turizm, spor turizmi, gastronomi turizmi ve kurvaziyer turizmi çeşitlerine öncelik verilmesi gerektiği; turizme hizmet edecek nitelikli personellerin yetiştirilmesi ihtiyacı; belgesiz otel, lokanta, acente ve rehberlik faaliyetleri sıkı takip ve denetlemelerle kontrol altına alınması; Trabzon’a ait zanaatkarlık ürünlerinin turistik ürünlere dönüştürülerek yerli halkın kazanç sağlamasına olanak tanınmasına; turizm yapılarının doğaya ve yöre mimarisine uygun olarak inşa edilmesinin de önemli olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

 Afet Dirençli Şehirler başlığında;

Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı bünyesinde bir Afet ve Acil Durum Yönetimi Daire Başkanlığı kurulmasının elzem olduğu; tehlike türünün farkında olmak ve önlenebilir- önlenemez diye ayrım yaparak önlenemez olan doğa olayları için afete maruz bölgelerin tanımlanarak, bu alanlarda yapılaşmaya izin verilmemesi, önlenebilir doğa olayları için gerekli tedbirleri uygulamak şartıyla yerleşime izin verilmesi; şehri bütüncül düşünerek yerleşim alanlarının belirlenmesi ve yapılacak projeler için yer seçimine önem verilmesi; kent merkezini oluşturan merkez ilçe olan Ortahisar için yapı stoğunun ortaya konularak makro ve mikro bölgeleme çalışmaları adına meslek odaları ve belediyelerin iş birliği yapması; Milli Eğitim Bakanlığı ile görüşmeler sağlanarak ve ilkokuldan başlamak sureti ile üniversite eğitimi de dahil olmak üzere “afet bilinci” oluşturulmak üzere müfredata uygulamalı dersler konulması; halkın bilinçlendirilmesi için belirli sürelerde “3-6 ayda bir” eğitimler ve seminerler verilmesi; her il için belirlenen afet risk azaltma planlarında kurumlara verilen görevler ve yaptırımların acilen uygulanması konularında görüşler bildirilmiştir.

 Ulaşım başlığında;

Tarihi ipek yolu güzergahının geliştirilmesi adına çok uzun yıllardır bahsi geçen Trabzon-Erzincan demiryolu hattı ihtiyacının zaman geçtikçe bir ilerleme kaydedilmemesine rağmen hala önemini koruduğu; Trabzon limanının GAP-İran transit yoluna bağlanmasının Trabzon ticareti açısından elzem bir ihtiyaç olduğu; 1930’lu yıllardan beri bahsi geçen Trabzon demiryolunun ihtimalin düşük olmasına rağmen umutsuzluğa kapılmadan ‘Allahtan umut kesilmez’ diyerek hasretle beklendiği vurgulanmıştır.

Sadece Ortahisar ilçesi için hazırlanan ulaşım master planının kapsamının tüm il düzeyinde bütüncül bazda genişletilmesi gerekmektedir. Ayrıca Güney Çevre yolunun yapılması aşamasında kuzey-güney bağlantı akslarının çok iyi planlanması gerektiğine vurgu yapılmış ve öneriler sunulmuştur. Projesi onaylanan hafif raylı sistemin ise Maraş Caddesi üzerine denk gelen kısımlarının planlanması aşamasında ortak akla önem verilmesi ve yaya akslarının bu durumdan asgari düzeyde olumsuz etkilenmesine çalışılmalıdır.

 Kadın ve Kent Sosyolojisi başlığında;

Kadınların iş hayatında ve kentte yaşadığı sorunlar belirtilmiş ve çözüm önerileri sunulmuştur. Sempozyum kitapçığında yer alacak çözüm önerileri ivedilikle dikkate alınmalıdır. Kadınların kendilerini kentin her noktasında, güvende hissedecekleri; eşitlikçi yaklaşımda kadın ve erkeğin kenti farklı düzeyde yaşadığı algısının olmadığı bir Trabzon için çalışılmalıdır.

 Tarihi kent başlığında;

Trabzon geçmişini koruyamamış, yeniyi de doğru oluşturamamış, kent hafızasını da yitirmiş bir şehir olarak günümüze gelmiştir. Son 60 yıl içerisinde kentleşme konusunda yapılan yanlış uygulamalar günümüzde de devam etmektedir. Trabzon’da bu hastalıklı halin en azından ilerlemesinin durdurulması için Anthony Bryer, Ksenophon, Mahmut Goloğlu,  Charles Texier, Şakir Şevket, Mustafa Reşat Sümerkan, Ömer İskender Tuluk vb. isimlerden ve çalışmalarından bihaber hiç kimsenin Trabzon’a dokunmaması, dokunacaksa da bu kimseleri tanıyan ve çalışmalarını irdelemiş kişilere danışması gerekmektedir. Trabzon`un tarihi geçmişinden ötürü birçok katmanın olduğu ve geçmişten günümüze kadar bu tarihi hazinenin her dönemde yavaş yavaş yok edildiği üzerine durularak kalanların titizlikle korunarak turizme kazandırılması konusunda fikir birliğine varılmıştır. Ayrıca Reşadiye kavşağının kentin siluetine verdiği zararlardan ötürü acilen kaldırılması gerekmektedir.

Kültür, Sanat ve Tarih başlığında;

Trabzon`un kültür ve sanat konusunda en fazla insan yetiştiren kent olduğu bu durumun muhafaza edilmesi hatta artırılması gerektiği kanaatine varılmış olup, konu ile ilgili sempozyum kitapçığında yer verilen çözüm önerilerinin bir an önce hayata geçirilmesi elzemdir. Kültür ve sanatın anlaşıldığı, sanatçının korunduğu; tarihine ve tarihi değerlerine sahip çıkan bir Trabzon için çalışılmalıdır. Trabzon’un sanat ürünleri içinde geniş kapsamlı bir müzeye ihtiyaç olduğu da açıktır.

 Mavi-Yeşil Büyüme ve Su Kaynaklarının Kullanımı başlığında;

İklimin dünya var olduğundan beri hep değiştiği, su kıtlığının nedenleri arasında sadece iklim değişikliğinin aranmaması gerektiği, yerel yönetimlerin de iklim risk yönetimi uygulamasına geçmesi; su tasarrufunda bireysel olarak “az tüket, yeniden kullan, geri dönüştür” uygulamalarına geçilmesi; dönüştürülebilecek tüm atıkların ayrıştırılarak geri dönüşüme dahil edilmesi; tarım alanlarının artırılması için çaba sarf edilmesi, suyun değerinin anlaşılması ve tüketimin azalması, dere yataklarının taşkın koruma bahanesi ile ranta kurban edilmemesi, dere yataklarının yapılaşmaya açılmaması, yerüstü ve yer altı su kaynaklarının kirletilmemesi, kent içi peyzaj düzenlemelerinde su hasadına yönelik modern ve işlevsel yeni yapıların gündeme gelmesi, toprakların denize dökülmemesi,  kıyı alanların dolgu ile yok edilmesinin balıkçılık ve su ürünlerine olumsuz etkilerinin önlenmesi, iklim değişikliğinin tarımsal üretime olumsuz etkilerini giderici somut önlemleri gecikmeden yaşama geçirilmesi konuları ele alınmıştır. Bu bağlamda sorumlu olan herkesin Trabzon için elini taşın altına koyması gerekmektedir.

Ayrıca kentin iki ana tarımsal ürünü çay ve fındık tarımı verim ve kalite açısından geliştirilmeli ve mamül ürün haline getirilebilmeleri için altyapı oluşturulmalıdır. Köylerden kentlere olan göç tarım faaliyetlerine yeterli önem ve destek verilerek azaltılmalıdır. Güneye doğru büyümesi planlanan kentimizde yeni imar alanları belirlenirken, gözbebeğimiz olan ve korunması gereken mutlak tarım arazileri betonlaşmaya bırakılmamalıdır.

 Akıllı Şehirler başlığında;

Akıllı şehir uygulamalarının Büyükşehir Belediyesi kontrolünde bakanlığın önerdiği doğrultularda geliştirilmesi ihtiyacı değerlendirilmiştir. Akıllı şehir uygulamaları ile enerji verimliliği sağlayan, afetlerde akıllı şehir uygulamaları ile can ve mal kaybının asgariye indirilmesini sağlayan, akıllı şehirler listesinde ön sıralarda yer alan ve öncü olan bir Trabzon için emek harcanmalıdır. Akıllı Şehir Uygulamalarında kullanılan önemli otomasyonlardan biri de Aydınlatma Otomasyonu’dur. Özellikle otoyol aydınlatması üzerinde yapılacak otomasyonlu Aydınlatma Tesisleri ve programlı bir Led dönüşümü ile ciddi derecede enerji tasarrufu, mevcut elektrik dağıtım şebekesinde yaşanan teknik kirliliğin giderilmesi ve sağlıklı bir ışık şiddeti ile trafik sürüş güvenliği gibi alanlarda olumlu etkiler sağlanacaktır.  Ülkemizde ve kentimizde kullanımı giderek yaygınlaşan elektrikli araçlar için kurulan şarj istasyonlarının doğal olarak mevcut elektrik dağıtım sistemi üzerinde etkileri olacaktır. Elektrikli araç ve şarj istasyonu ihtiyaçları doğrultusunda elektrik dağıtım şebekesinin ilgili kurumlar koordinesinde altyapı planlamasının yapılması gerekmektedir.

 Eğitim başlığında;

2020 yılından beri dışarıdan şehre gelen öğrenci sayılarında düşüş yaşandığı gerekçesi ile bu bağlamda öğrenci dostu olmak adına Karadeniz Teknik Üniversitesinin yerel yönetimlerle iş birliği yapması gerektiği kanaatine varılmıştır. Kentin öğrenciye göre pahalı bir şehir olma algısını tersine çevirmek için ortak akılla adımlar atılmalıdır. Trabzon’da yer alan üç üniversitenin de yurtdışından gelen öğrenciler için daha fazla tercih edilebilir bir merkez olması için çaba sarf edilmelidir. Öğrencilerin Trabzon’dan ayrılırken bir gün mutlaka döneceğim diyeceği bir Trabzon hayali için uğraş verilmelidir.

 Enerji başlığında;

Trabzon’da özellikle rüzgar potansiyeli olan yüksek rakımlı alanlarda rüzgar enerjisi, güneş verimliliği yüksek olan yerlerde ise güneş tarlalarının kurulması gerekliliği üzerinde durulmuştur. Trabzon’daki enerji ihtiyacının önemli bir bölümünün yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilmesi için daha fazla girişimlerde bulunulması gerektiği, böylece üretilen karbon ayak izinin de azaltılması hedeflenmelidir.

 Spor başlığında;

Trabzon’un şüphesiz en önemli tanıtıcı unsurlarından biri de Trabzonspor’dur. Trabzonspor kentimiz için sadece bir futbol kulübü değildir. Kültürel yapının yaşaması, kentin milli birlik ve beraberliğini güçlendirmesi, siyasetten bağımsız tüm toplumu bir bilinçle birleştiren yegâne bir değerdir. Bu değerleriyle de doğduğu şehre önemli hizmetler verdiği hatta yurtdışında pek çok ülkede şehrimizi tanıtıcı bir unsur olarak öne çıktığı ortadadır. Bu bakış açısıyla önemli bir misyonu da bugüne kadar omuzlarında başarıyla taşımış Trabzonspor Kulübümüz ile şehrimize yönelik birçok konuda iş birliği yapılması, meslek odaları ve yerel yönetimlerle birlikte projeler geliştirilmesi de gerektiği kanaatine varılmıştır. Şehrin tanıtımına bugünkünden daha fazla katkı sağlayan bir Trabzonspor için taraftarlar, yönetim, siyasetçiler ve bürokratlar bir araya gelmeli ve Trabzonspor’un mali gücünü artıracak yönde gereken destek sağlanmalıdır.

 Trabzon’da Ticaret ve Sanayi başlığında;

Coğrafi koşullarımız nedeniyle tarımsal faaliyetlerin sadece çay ve fındık olarak ele alınmaması gerektiği, yeni teknolojilerle birlikte topraksız veya dikey tarım faaliyetlerinin geliştirilebileceği, biyoçeşitlilik açısından zengin olan coğrafyamızda tıbbi ve aromatik bitkilerin sanayiye ve ekonomiye kazandırılması da alternatif olarak değerlendirilmelidir. Bölgenin fındık üretiminde bir öncü olması nedeniyle fındığın sadece ihracatı değil, fındığın alternatif yan ürünlerinin de geliştirilerek marka değerinin artırılması ihtiyaçtır. Bunların yanı sıra kültür balıkçılığının özellikle Türk somonu üretiminin de kentin ekonomik girdisine ilerleyen süreçte büyük katkı sağlayacağı, bu konuda yatırımların da artırılması önemlidir.

Tarımsal üretimin yanında sanayi ve ticarette de güçlü bir şehir olmak adına; üreten, geliştiren, ürettiğini ve geliştirdiğini satarak ekonomiye kazandıran, teknolojik gelişmeleri hızlı takip edip uygulayan, etkin şartlarda istihdam sağlayarak halkın refah seviyesini artıran bir şehir olunması yönünde adımlar atılmalıdır. Trabzon limanının tüm dünya ticaretinde aktif bir liman olması ve Trabzon’un ticaret akslarında yer alan bir şehir olması için çalışılmalıdır.

 Yatırımlar başlığında;

Trabzon’da yaşayan nitelikli insan kaynağı sanayisi gelişmiş şehirlere göç etmektedir. Şehrin en büyük yatırımcısı kamu kaynakları olmuştur. Şehrin kırsal kalkınma modellerini geliştirmesi ve kırsaldan kentlere olan göçü durdurmak amaçlı projeler geliştirmesi gerekmektedir. Yatırımların çok iyi planlandığı, ortak akılla uygulamaya geçirildiği, acele edilmesi sebebiyle tip projelerin değil yöre mimar, mühendisleri elinden yöreye uygun olarak projelendirilen yapıların hayata geçirildiği bir Trabzon için kurumlar elini taşın altına koymalıdır.

 * * *

Bu sempozyum Trabzon’un yerel yönetimlerini, kamu kurum ve kuruluşlarını, meslek odalarını, bilim insanlarını, sanatçıları ve sakinlerini bir arada buluşturan, diyalog kurmasını sağlayan ve hep birlikte Trabzon’u daha ileriye taşımak için neler yapabileceğimize dair fikirlerin üretildiği bir ortak akla dönüşmüştür. Bu bağlamda sempozyumumuz hedeflediğimiz amaçlarına ulaşmış olup, sonuçlarının tüm Trabzon’a faydalı olmasını diliyoruz. Sempozyum amaç ve kapsamı doğrultusunda çağrılı konuşmalarla ilgili konu başlıkları altında tamamlanmış olup, sonuçlarını uygulayıcı kurumların dikkate alması ve dolaylı etkisinin de kente olumlu yönde yansıdığı bir sürece hizmet etmesi dileğiyle saygılar sunarız.

 TMMOB Trabzon İl Koordinasyon Kurulu olarak paydaşlarımız olan Büyükşehir Belediyesi, Ortahisar Belediyesi, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası, Trabzonspor ve KTÜ’ye, destek olan tüm kurum ve kuruluşlarımıza, sponsorlarımıza, konuşmacılarımıza, basının güzide mensuplarına, katılımcılara ve en önemlisi Trabzon halkına teşekkür ederiz.  

https://www.haberanlik.com.tr/.../tmmob-trabzon-kent...

1. Trabzon Kent Sempozyumu Yürütme Kurulu adına,

Basın açıklamasını yapan:  Prof. Dr. Ebru ÇOLAK

  TMMOB Trabzon İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri