Madencilik sektörü için gerekli kaynak ve kaynak çeşitliliği bakımından oldukça önemli bir konuma sahip olan Türkiye, çeşitli tabii kaynaktan 70`ini sınırları içinde bulunduruyor ve 60 madenin de ticaretini yapıyor.

Bor, mermer, trona, feldspat, barit, alçıtaşı, krom ve çimento gibi ham madde kaynakları açısından dünya sıralamasında ilk 5`te yer alan ülke, aynı zamanda altın, gümüş, nikel, alüminyum, demir, bakır, kurşun, çinko ve antimuan gibi çok çeşitli maden kaynaklarına da ev sahipliği yapıyor.

Bu bağlamda sırasıyla 1935`te Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA) ve Eti Bank, 1957`de Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ), 1983`te Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK), 1993`te Eti Maden, 2018`de Petrol ve Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) kurularak ülkede madenciliğin hızla geliştirilmesi sağlandı.

Madenciliğin geliştirilmesine yönelik çalışmalar neticesinde son 10 yılda ortalama yıllık 742 milyon ton maden üretimi yapan Türkiye, geçen yıl maden ihracatını bir önceki yıla kıyasla yüzde 9,1 artırarak 6,5 milyar dolara çıkardı.

Türkiye`de bor madeninin katma değerini artırmaya yönelik atılan adımlarla ülkenin ilk bor karbür tesisi olma özelliği taşıyan Bandırma Bor Karbür Üretim Tesisi Cumhuriyet`in 100. yılında martta faaliyete geçti. Söz konusu tesisle, Türkiye`de fazlaca bulunan ve ham maddeden uç ürüne kadar değerini 2 bin kata kadar katlayabilen bor cevherinin, katma değeri daha yüksek olan bor karbüre dönüştürülmesi sağlanarak bor ihracatından elde edilen gelirin artırılması amaçlanıyor. Savunma sanayi başta olmak üzere nükleerde, metalürjide, otomotiv sektöründe ve aşınmaya dayanıklı mekanik parçaların üretiminde yaygın olarak kullanılan bor karbür, yüksek sıcaklığa dayanımı, sertliği, fiziksel mukavemeti düşük yoğunluğuyla, endüstriyel açıdan çok önemli bir malzeme.

Altın yatakları bakımından dünya altın rezervinin yüzde 2`sine ev sahipliği yapan Türkiye, 2001`de 1,4 ton altın üretimi yaptı. Ülkenin her geçen yıl artan altın üretimi, 2020`de 42 tona ulaşarak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı. Bunun yanı sıra son 5 yıllık verilere bakıldığında Türkiye ortalama altın üretimini yıllık 35 ton civarına yükseltti.

Aynı zamanda toplam dünya kömür rezervinin yaklaşık yüzde 2,1`ine sahip Türkiye, geçen yıl 105 milyon tondan fazla kömür üretti. Türkiye`nin 2021`de satılabilir kömür üretimi 72,82 milyon ton linyit ve asfaltit, 1,24 milyon ton taş kömürü olmak üzere toplam 74,06 milyon ton olarak gerçekleşti.

Varlığı 1950`den beri bilinen Eskişehir`in Beylikova ilçesindeki nadir toprak elementi maden sahasında, 2011-2017 yıllarında yapılan çalışmalar sonucunda 4 milyon dolarlık yatırımla yıllık 1200 ton üretim kapasiteli pilot tesis Cumhuriyet`in 100. yılında işletmeye alındı. Tesiste, ilk etapta 7 nadir toprak elementinin (lantanyum, seryum, praseodimyum, samaryum, gadolinyum, evropiyum, neodimyum) üretimine odaklanılacak ve ilk defa bu elementlerin de oksitleri üretilecek. Tıpkı uranyum gibi bir nükleer yakıt ham maddesi olan toryum elementi de söz konusu pilot tesiste işlenecek. Pilot tesisten sonra endüstriyel tesise geçilerek yıllık 570 bin ton üretim yapılması ve ülkenin yıllık yaklaşık 220 milyon dolar gelir elde etmesi hedeflenmektedir.

Madencilik geleneğinin milattan önce 2000’li yıllara kadar geri gittiği Anadolu coğrafyasında Cumhuriyet kurulduğunda birkaç köhne ocakla çıkılan yolda ülkemiz kendi ihtiyaçlarının büyük bir bölümünü (enerji hammaddesi madenler hariç) karşılayacak duruma gelmiş ve son yılda da maden ve endüstriyel hammadde ihracatını 6.5 milyar dolara çıkarmıştır. Anadolu coğrafyasında daha keşfedilecek daha birçok maden ve endüstriyel yatakları bulunmaktadır. Bu yatakların bulunması Jeoloji ve Jeofizik Mühendislerinin, işletilmesi Maden Mühendislerinin işidir. Jeoloji, Jeofizik ve Maden Mühendisliği eğitimini veren bölümlerimiz bulunmayı bekleyen söz konusu kaynakları bulacak, çıkaracak ve işletecek vatan sevdalısı Türk gençlerini beklemektedir.

100. yılını kutlayan Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile Cumhuriyet vizyonunu yaşatan tüm atalarımıza içten teşekkür ediyoruz. Bu gün varlığımızı onlara borçlu olduğumuzu unutmamalı ve unutturmamalıyız(Prof.Dr.Cüneyt Şen).

Güzel günler dileğiyle.

https://www.kuzeyekspres.com.tr/cumhuriyetin-100-yilinda-madencilik-faaliyetleri