Şube Başkanımız Prof Dr Fetullah Arık`ın Anadolu`da Bugün Gazetesine verdiği "Konyada Obruk tehslikesi Artıyor" Başlıklı röportajı;

Obrukların doğal ve yapay sebeplerle oluştuğunu söyleyen Fethullah Arık, toprağın aniden çökmesiyle doğal obrukların meydana geldiğini söyledi. Arık, yapay sebeplerle oluşan obrukların ise su kaçakları, depremler nedeniyle oluşabileceğini belirtti. Obruk oluşumunun daha çok doğal nedenlerle oluştuğunu ifade eden Arık, “Konya’da obruk sayısının fazla olmasının nedeni doğal jeolojik yapısı ile alakalıdır. Özellikle Cihanbeyli Kulu, Karapınar ve Çumra’ya uzanan bölgede farklı bir jeolojik formasyon bulunuyor. Obruk yapıları genellikle karstik dediğimiz eriyebilir nitelikte kayaların olduğu bölgelerde meydana gelir. Oluşan obruklar bu genel hat boyunca özellikle Karapınar bölgesinde yoğunlaşmıştır” dedi.

“KONYA’DA 2.8 M YER ALTI SUYUNUN DÜŞMÜŞ OLDUĞU YERLER BULUNUYOR”

Karapınar ve Meke Gölü’nde ortak bir nedenle sıkıntı yaşadığını dile getiren Arık, 1960’lı yıllardan sonra Türkiye’de yer altı suyu kullanımının ciddi bir şekilde arttığını söyledi. Arık, “Çiftçiler yeraltı suyu ile tarım arazilerini sulamaya başladı. Böylece ruhsatlı kuyuların yanı sıra bunların belki 3- 4 katı fazla vatandaş kaçak kuyu açtı. Şu anda 30 35 bin kayıtlı kuyu bulunurken 100 binin üzerinde de kaçak kuyu bulunuyor. Konya Kapalı Havzasında bu kontrolsüz su kullanımı 30-35 yıllık dönem içerisinde ortalama 1 -1,5 metre su seviyesinin düşmesine neden oldu. Geçtiğimiz yıldan bu yana 2.3 metre ondan önceki yıl 1.8 m su çekildi. Geçtiğimiz yıl Nisan ayıyla bu yılki Nisan ayını karşılaştırınca 2.8 m yer altı suyunun düşmüş olduğu yerler bulunuyor. Öncelikle kaçak kuyuların kontrol edilmesi lazım ama uygulamada hiç yapılmıyor” şeklinde konuştu.

“YANLIŞ UYGULAMALAR DEVAM EDERSE SU SEVİYESİ ASLA YÜKSELMEYECEK”

Bölgenin çöl derecesinde kurak olduğunu söyleyen Arık,“Tuz Gölü ve Karapınar Havzasında yılda metre kareye yıllık 250 -300 mm yağış düşüyor. Yıllık aldığımız yağış miktarı 300 mm harcadığımız su fazla olunca su seviyesi düşüyor. Bir diğer sebep de Konya ve çevresinde büyükbaş hayvancılık çok gelişti bunun önlemek için ve büyükbaş hayvancılıktan küçükbaş hayvancılığa geçiş teşvik edilmelidir. Ayrıca hem sıcaklık hem de mısır, pancar yeşil sebze gibi bitkiler o bölgede ekilmeye başlanınca daha çok su tüketimi meydana geldi o yüzden bölgede daha az su tüketen hububat tarımı yapılmalıdır. Bu saydığımız sebeplere bağlı olarak geçmişte yüksek yerlerde meydana gelen obruklar şimdi tarım alanlarında oluşmaya başladı ve yakın zamanlarda daha sık görülmeye başladı. Bu matematikle bakılınca su seviyesi asla yükselmeyecek. Çünkü yıllık yağış, terleme ve yer altı suyu kullanımı hep tersine gidiyor” dedi.

BU YIL KONYA’DA 6 – 7 ADET OBRUK OLUŞTU

Son yıllarda obrukların oluşumuna yönelik farkındalığın da arttığını belirten Arık, “Obruklar uzun yıllardır oluşmaya devam ediyor şu anda tespit edilen 300 civarında obruk var. Son yıllarda da obruk oluşumu arttı.Bu yıl 6 – 7 adet obruk oluştu. Doğal olayların önüne geçmek için herhangi bir önlemimiz yok ama oluşabilecek yerleri tespit edip riskleri yönetme önleme şansımız var. Jeolojik ve yer fiziği konusunda çalışmaların yapılması lazım. Çalışmalar sırasında yüzeyden 80-100 hatta 200 metre falan derinlikte alanlar taranıp var olan boşluklar tespit edilmeli ve yakınlarda bir yerleşim alanı varsa buralarla ilgili uyarıların yapılmalı” diye konuştu.

“KONYA JEOLOJİK MİRAS LİSTESİNE GİRECEK İKİNCİ İL OLDU”

Kadınhanı bölgesinde birkaç yıl bir obruk meydana gelmesi üzerine Valilikle yönetiminde İl Koordinasyon Kurulu toplandığını ifade eden Arık, “Bu tartışmaların sonucunda obrukların olabileceği yerler araştırılsın ve ona göre de önlemler alınsın şeklinde bir görüş ortaya çıktı. Karapınar bölgesinde çalışmalar sürüyor. Bu minvalde sonuçlar ortaya konulacak. Obruklara turizm açısından bakmak lazım çünkü Konya’nın en önemli sıkıntılarından bir tanesi gelen turistin Mevlana dışında çevrede ziyaret edebilecek bir yer bilmiyor olması. Konaklamaların artabilmesi için bir cazibe merkezi oluşturulması gerekiyor obruklar görülmeye değer yerler iyi tanıtılırsa insanlar gider bakar. Kapadokya bunlardan en önemlisi iki şehrin arası birleştirilip iki üç günlük turlar düzenlenmeli ve obruklarda bir bileşen olmalı. Biz 2015 yılı içerisinde UNESCO Türk Milli Komitesi’nin yapmış olduğu bir toplantıda Türkiye’deki jeolojik miras alanlarıyla ilgili toplantı yapıldı. Türkiye’de farklı bölgelerden 30-40 tane öneri içerisinde bizim önerdiğimiz Karapınar bölgesi oylanarak birinci sırada çıktı. Konya Jeolojik Miras Listesine Türkiye’den girecek ikinci il oldu. Nitekim Dünyada bu tarz jeolojik miras olarak nitelenen yer sayısı oldukça sınırlı Türkiye’den de Karapınar, Obruk, Meke ve Acıgöl buralar jeolojik miras listesine girebilir” diye konuştu.